Is gazining eng xavfli xususiyati – uning na hidi, na taʼmi va na rangi borligi. Inson uni sezmaydi, ammo uch marta nafas olish undan oʻlim topish uchun yetarli.
Is gazi nimasi bilan xavfli va undan qanday
saqlanish mumkin?
saqlanish mumkin?
Sigaret tutuni, yongʻin, erta yopilgan pech, notoʻgʻri sozlangan gaz plitasi, avtomobildan chiquvchi chiqindi gazlar is gazining manbalari sanaladi. Yongʻinlarda odamlar koʻpincha aynan zaharlovchi tutundan nafas olish oqibatida halok boʻlishadi.
Is gazi organizmga tushganda, gemoglobin tana boʻylab kislorodni emas, balki is gazini tashiydi. Buning natijasida organizmda xavfli modda – karboksigemoglobin hosil boʻladi. Tananing turli qismlarida kislorod miqdori kamayadi, chunki gemoglobin bunday qismlarga ortiq kislorod yetkazib bermaydi. Inson boʻgʻila boshlaydi. Yurak bir marta urishda organizmga deyarli bir stakan qon haydaydi va is gazi oʻpkalar orqali tananing boshqa qismlariga tez yetib boradi.
Is gazi organizmga tushganda, gemoglobin tana boʻylab kislorodni emas, balki is gazini tashiydi. Buning natijasida organizmda xavfli modda – karboksigemoglobin hosil boʻladi. Tananing turli qismlarida kislorod miqdori kamayadi, chunki gemoglobin bunday qismlarga ortiq kislorod yetkazib bermaydi. Inson boʻgʻila boshlaydi. Yurak bir marta urishda organizmga deyarli bir stakan qon haydaydi va is gazi oʻpkalar orqali tananing boshqa qismlariga tez yetib boradi.
Is gazi va chekish
Maishiy sharoitda is gazining paydo boʻlishiga har doim ham biz nazorat qila olmaydigan baxtsiz hodisa deb qaralsa, chekuvchilar oʻzlari bilgan holda oʻzlarini zaharlashadi.
Sigaret tutuni tarkibida 2-6% miqdorda is gazi mavjud va u chekuvchining (ham faol, ham passiv chekuvchi) oʻpkasiga tushadi. Kislorod yetishmasligidan butun organizm aziyat chekadi: qon quyuqlashadi, yurakka yuklama ortadi, infarkt va insult xavfi oshadi, mushaklar va nerv ish faoliyati buziladi. Va bu salbiy oqibatlarning oz qismi xolos.
Qayd etish joizki, uglerod oksidi organizmdan kirishiga qaraganda ancha sekin chiqib ketadi. Chekuvchining qoniga tushgan is gazining 50% qismidan qutulish uchun sakkiz soat kerak boʻladi. Sigaret chekuvchi odam oʻz salomatligiga asta-sekin, ammo haqiqatan ham zarar yetkazgan holda surunkali intoksikatsiyani boshdan kechiradi.
Zararni kamaytirish mumkinmi?
Is gaziga duch kelishdan saqlanish va salomatlik uchun xavfni kamaytirishning eng yaxshi usuli – chekishni tashlash. Har bir chekuvchi inson oʻzining sevimli odati xavfli ekanini biladi, biroq jismoniy va ruhan bogʻlanib qolish bois hamma ham bu odatni birdan tashlashga qodir emas. Zararli odatni tashlashga hali tayyor boʻlmagan aqlli chekuvchilar, yonish jarayoni va tutundan xolos boʻlgan hamda shu bilan birga sogʻliqqa xavfni kamaytirgan holda, nikotin qabul qilishning zararsizroq usullarini qidirishadi. Tutunsiz muqobillar
Maishiy sharoitda is gazining paydo boʻlishiga har doim ham biz nazorat qila olmaydigan baxtsiz hodisa deb qaralsa, chekuvchilar oʻzlari bilgan holda oʻzlarini zaharlashadi.
Sigaret tutuni tarkibida 2-6% miqdorda is gazi mavjud va u chekuvchining (ham faol, ham passiv chekuvchi) oʻpkasiga tushadi. Kislorod yetishmasligidan butun organizm aziyat chekadi: qon quyuqlashadi, yurakka yuklama ortadi, infarkt va insult xavfi oshadi, mushaklar va nerv ish faoliyati buziladi. Va bu salbiy oqibatlarning oz qismi xolos.
Qayd etish joizki, uglerod oksidi organizmdan kirishiga qaraganda ancha sekin chiqib ketadi. Chekuvchining qoniga tushgan is gazining 50% qismidan qutulish uchun sakkiz soat kerak boʻladi. Sigaret chekuvchi odam oʻz salomatligiga asta-sekin, ammo haqiqatan ham zarar yetkazgan holda surunkali intoksikatsiyani boshdan kechiradi.
Zararni kamaytirish mumkinmi?
Is gaziga duch kelishdan saqlanish va salomatlik uchun xavfni kamaytirishning eng yaxshi usuli – chekishni tashlash. Har bir chekuvchi inson oʻzining sevimli odati xavfli ekanini biladi, biroq jismoniy va ruhan bogʻlanib qolish bois hamma ham bu odatni birdan tashlashga qodir emas. Zararli odatni tashlashga hali tayyor boʻlmagan aqlli chekuvchilar, yonish jarayoni va tutundan xolos boʻlgan hamda shu bilan birga sogʻliqqa xavfni kamaytirgan holda, nikotin qabul qilishning zararsizroq usullarini qidirishadi. Tutunsiz muqobillar
Is gazining zaharli taʼsiri juda tez va past konsentratsiyalarda namoyon boʻladi. Havoda hattoki juda kam miqdorda boʻlsa ham (koʻpi bilan 0,08) boʻgʻilish va bosh ogʻrigʻiga sabab boʻladi.
Sigaretlarda tamaki 1000 ℃ haroratda yonadi – tarkibida 6000 kimyoviy birikmalar, jumladan is gazi mavjud tutun hosil boʻladi. Tutunsiz qurilmalar esa tamakini 350 ℃ haroratgacha qizdiradi, buning natijasida aerozol ajraladi. Tamaki tutuni bilan qiyoslaganda aerozoldan zararli moddalar 95% ga kamroq ajraladi.
“Koʻrinmas qotil” nima? 2008-2016-yillarda oʻtkazilgan, sotuv nuqtalarida “Bozor xaritasi” nomli tadqiqotlar quyidagilarni koʻrsatdi:
Faqat tutunsiz qurilmalardan foydalanuvchilar nafas oladigan havoda, oddiy sigaret chekuvchilarga qiyoslanganda, is gazi 98,6% ga kamroq.
Zararni kamaytirish qarorini qabul qilayotganda chekuvchi har qanday chekish muqobili mutlaqo xavfsiz emasligini tushunishi kerak. Tutunsiz muqobillar tarkibida ham oʻrganib qolishga sabab boʻluvchi nikotin mavjud. Shu bois tamaki va nikotindan toʻliq voz kechish har doim eng toʻgʻri qaror boʻladi.
“Koʻrinmas qotil” nima? 2008-2016-yillarda oʻtkazilgan, sotuv nuqtalarida “Bozor xaritasi” nomli tadqiqotlar quyidagilarni koʻrsatdi:
Faqat tutunsiz qurilmalardan foydalanuvchilar nafas oladigan havoda, oddiy sigaret chekuvchilarga qiyoslanganda, is gazi 98,6% ga kamroq.
Zararni kamaytirish qarorini qabul qilayotganda chekuvchi har qanday chekish muqobili mutlaqo xavfsiz emasligini tushunishi kerak. Tutunsiz muqobillar tarkibida ham oʻrganib qolishga sabab boʻluvchi nikotin mavjud. Shu bois tamaki va nikotindan toʻliq voz kechish har doim eng toʻgʻri qaror boʻladi.
Koʻrinmas qotil
Koʻrinmas qotil
Is gazi zarari
Is gazi zarari
Is gazi bizga qanday taʼsir qiladi
Is gazi bizga qanday taʼsir qiladi
Tutunsiz muqobillar
Tutunsiz muqobillar
Tamakini nima bilan almashtirish mumkin
Tamakini nima bilan almashtirish mumkin
Qizdiriladigan tamaki
Qizdiriladigan tamaki
Qizdiriladigan tamakining zarari kamroqmi
Qizdiriladigan tamakining zarari kamroqmi
Tamaki oʻrnida
Tamaki oʻrnida
Uglerod monooksidi va is gazi
Uglerod monooksidi va is gazi
Smolalar va ularning zarari
Smolalar va ularning zarari
Anʼanaviy tamakini nimaga almashtirish mumkin
Anʼanaviy tamakini nimaga almashtirish mumkin
Sabablar va uzoq muddat taʼsiri
Sabablar va uzoq muddat taʼsiri
Boshqa materiallar
Sogʻligingiz va kelajagingizga befarq boʻlmasangiz, bizga obuna boʻling, yanada koʻproq maʼlumot oling!
Zararni biz bilan birga kamaytiring!
Zararni biz bilan birga kamaytiring!